الفبای زبان ارمنی
مسروپ آشتوتس شخصی است که الفبای زبان ارمنی را ابداع نمود. الفبای ابداعی وی شامل ۳۶ حرف و یا به اصطلاح واکه بود که بعدها در بین سال های ۱۳۰۰ تا ۱۳۹۹ دو واکه «اُ» و «ف» نیز به آن اضافه شد. هر حرف و یا به اصطلاح واکه در الفبای زبان ارمنی دارای دو شکل است: شکل بزرگ و شکل کوچک. تلفظی که برای حروف در شکل دیده میشود تلفظی که ارمنی های مقیم ایران و یا ارمنی های ارمنستان از آن استفاده مینمایند.
شکل مرسوم الفبای زبان ارمنی به صورت زیر است:
نام حرف | حروف کوچک | حروف بزرگ | تلفظ | ارزش عددی |
---|---|---|---|---|
Ayb | ա | Ա | آ | ۱ |
Ben | բ | Բ | ب | ۲ |
Gim | գ | Գ | گ | ۳ |
Da | դ | Դ | د | ۴ |
Yech` | ե | Ե | اِ، یِ | ۵ |
Za | զ | Զ | ز | ۶ |
Eh | է | Է | اِ | ۷ |
Ët` | ը | Ը | آ | ۸ |
T`o | թ | Թ | ت | ۹ |
Zhe | ժ | Ժ | ژ | ۱۰ |
Ini | ի | Ի | ای | ۲۰ |
Liun | լ | Լ | ل | ۳۰ |
Xeh | խ | Խ | خ | ۴۰ |
C'a | ծ | Ծ | تس | ۵۰ |
Ken | կ | Կ | ک | ۶۰ |
Ho | հ | Հ | ه | ۷۰ |
Dz'a | ձ | Ձ | دز | ۸۰ |
Ghat | ղ | Ղ | غ | ۹۰ |
Cheh | ճ | Ճ | چ | ۱۰۰ |
Men | մ | Մ | م | ۲۰۰ |
Yi | յ | Յ | ی | ۳۰۰ |
Nu | ն | Ն | ن | ۴۰۰ |
Sha | շ | Շ | ش | ۵۰۰ |
Vo | ո | Ո | اُ، وُ | ۶۰۰ |
Ch`a | չ | Չ | چ | ۷۰۰ |
Peh | պ | Պ | پ | ۸۰۰ |
Jheh | ջ | Ջ | ج | ۹۰۰ |
Rra | ռ | Ռ | ر | ۱۰۰۰ |
Seh | ս | Ս | س | ۲۰۰۰ |
Vew | վ | Վ | و | ۳۰۰۰ |
Tiun | տ | Տ | ت | ۴۰۰۰ |
Reh | ր | Ր | ر | ۵۰۰۰ |
C`o | ց | Ց | تس | ۶۰۰۰ |
Hiun | ւ | Ւ | و | ۷۰۰۰ |
P`iur | փ | Փ | پ | ۸۰۰۰ |
K`eh | ք | Ք | ک | ۹۰۰۰ |
Oh | օ | Օ | اُ | ۱۰۰۰۰ |
Feh | ֆ | Ֆ | ف | ۲۰۰۰۰ |
از نکات جالب توجه الفبای ابداعی توسط مسروپ آشتوتس میتوان به نکات زیر اشاره نمود:
- داشتن تنها یک نشانه ویژه برای هر واکه
- نداشتن خط، نقطه و زیر و زبر در الفبا